Wspólny majątek małżonków. Osobisty majątek małżonków. Podział majątku małżonków.

Wspólność majątkowa rozpoczyna się wg polskiego prawa z momentem zawarcia związku małżeńskiego i nazywana jest niekiedy wspólnością ustawową. Wspólność ta obejmuje przedmioty (dobra) nabyte w czasie trwania związku – czyli jeśli jeden z małżonków posiadał jakieś dobra przed zawarciem małżeństwa to po rozwodzie nie stanowią one wspólnego dobra do podziału. Takie dobra majątkowe, które nie wchodzą w skład wspólnoty majątkowej stanowią majątek osobisty każdego z małżonków.

Pomimo zawartego małżeństwa, które w większości przypadków w naszym kraju zawierane jest bez umowy zwanej intercyzą (czyli mówiącej o rozróżnianiu majątków na majątki osobiste, pomimo istniejącego związku), do osobistego majątku małżonków (czyli nie wspólnego) zalicza się:

– przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności,

– nabyte już podczas trwania małżeństwa ale przez dziedziczenie, zapis czy darowiznę (jeśli nie było zapisów w testamencie albo w darowiźnie o darowaniu obojgu małżonkom), tutaj jest wyjątek – jeśli są to przedmoty zwykłego urządzenia domowego nawet jeśli nabyte dziedziczeniem czy darowizną są własnością wspólną chyba że darczyńca postanowił inaczej.

– prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej,

– przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania potrzeb osobistych jednego z małżonków (np. rozrusznik serca),

– prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. prawo pierwokupu),

– odszkodowania za uszkodzenie ciała albo doznaną krzywdę (nie dotyczy rent zdrowotnych),

– wynagrodzenie za pracę, nagrody za osobiste osiągnięcia, prawa autorskie twórcy,

– przedmioty nabyte w zamian za składniki osobistego majątku jednego z małżonków.

 

Jeśli dojdzie do podziału majątku w wyniku np. rozwodu to majątek wspólny dzieli się na równe części, z tym, że w niektórych przypadkach możliwe jest żądanie ustalenia podziału majątku wspólnego z uwzględnieniem stopnia przyczynienia się do powstania tego majątku – tj. jeśli mąż własnymi siłami budował dom, z własnej pracy kupował materiały budowlane to dostanie więcej w niektórych przypadkach. Powyższe możliwe jest jeśli małżeństwo nie ma dzieci lub dzieci nie wychowywała matko gdyż sąd przy ocenie w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Poprzez umowę zawartą w formie aktu notarialnego małżonkowie mogą rozszerzyć bądź ograniczyc wspólność majątkową (tzn. np. rozszerzyć o prawa autorskie jednego z małżonków na dwoje, które to prawa nie są z reguły dobrem wspólnym wg powyższych założeń ustawy).

Obowiązkową lekturą w stresowych sytuacjach podziału jest Ustawa Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy.