Nawożenie – jak i kiedy nawozić?
Prawidłowe nawożenie to dostarczenie roślinom wymaganych przez nie mikro i makroskładników. Nawożenie stosuje się do większości roślin: na działce i w ogrodzie – warzyw, w sadzie – drzew i krzewów, na rabatach – kwiatów i roślin ozdobnych. Nawożenie w zbyt małych dawkach spowoduje plony niskie i słabej jakości. Nawożenie zbyt obfite może doprowadzić do zanieczyszczenia wód gruntowych.
Aby odpowiednio nawozić, powinno się brać pod uwagę kilka czynników:
- wymagania poszczególnych roślin (inne dla pomidorów, inne dla iglaków itd.)
- rodzaj gleby (piaszczysta, ciężka, gliniasta)
- nawozy, jakie stosowano w ubiegłym roku
- warunki pogodowe
Najlepiej byłoby, gdyby nawożenie wykonywać w oparciu o analizę gleby. Gdy takiego badania nie wykonaliśmy, wówczas lepiej stosować nawozy wieloskładnikowe przeznaczone dla konkretnego gatunku (np. nawóz do róż, nawóz do trawnika itp.) Istotne jest również obserwowanie roślin – niedobory składników mineralnych są często widoczne na liściach i owocach.
Niektóre objawy niedoborów składników to:
- azot – słaby wzrost roślin, liście stają się jasnozielone, następnie żółkną i zamierają. W przypadku ogórków owoce są niekształtne i zamiera system korzeniowy
- potas – brzegi liści żółkną, czasem zamierają, rośliny są bardziej podatne na więdnięcie, na owocach pomidora widoczne są zółtozielone plamy
- wapno – zamieranie pąków, zgnilizna wierzchołkowa pomidorów i papryki, gorzka plamistość owoców ziarnkowych
- bor – owoce są zdeformowane z podłużnymi, białymi plamami (w przypadku ogórków)
Jeśli objawy niedoboru składników mineralnych występują na liściach starszych wówczas prawdopodobnie mamy do czynienia z niedoborem: azotu, fosforu, potasu, magnezu. Jeśli objawy występują na liściach młodszych, wówczas roślinom prawdopodobnie brakuje żelaza, manganu, miedzi, wapnia.
Jak nawozić rośliny? Rodzaje nawozów:
- nawóz azotowy – azot to główny składnik mający wpływ na wielkość zbiorów. Łatwo ulega wypłukiwaniu. Stosowanie azotu w zbyt dużych dawkach doprowadzić może do zanieczyszczenia wód gruntowych, dlatego też nawozi się często ale w małych dawkach
- nawóz fosforowy – nie ulega przemieszczaniu i wymywaniu dlatego też należy go wymieszać z glebą. Przed nawożeniem fosforem należy ziemię zwapnować, by utrzymać odpowiednie pH gleby
- nawóz potasowy – najbardziej wskazane jest nawożenie na glebach piaszczystych, lekkich. Łatwo ulega wypłukiwaniu w głąb ziemi i może być trudno dostępny dla roślin o płytkim systemie korzeniowym
Kiedy nawozić?
- nawóz azotowy – nawożenie od wiosny do jesieni w kilku mniejszych dawkach
- nawóz fosforowy – nawożenie najlepiej jesienią (po wapniowaniu) ale wiosną jest równie skuteczne
- nawóz potasowy – na glebach ciężkich stosować jesienią, na glebach lekkich stosować w dawkach podzielonych – część wiosną, część jesienią
- nawóz wapniowy – nawożenie jesienne
- nawozy saletrzane – stosowanie po rozpoczęciu wegetacji
- nawozy amonowe i mocznik – stosowanie przed samym siewem lub sadzeniem roślin (siarczan amonu i potasu zakwaszają glebę, więc są dobre dla roślin lubiących kwaśne podłoża)
- nawozy wieloskładnikowe – nawożenie wiosenne
Jak nawozić – techniki nawożenia:
- nawożenie posypowe – nawóz rozsypuje się na ziemię i zagrabia. Ziemię należy po nawożeniu mocno podlać
- nawożenie doglebowe – nawóz rozsypuje się na ziemię i przekopuje na głębokość ok. 20 cm
- nawożenie pozakorzeniowe (dolistne) – dokarmianie roślin przez opryskiwanie ich nadziemnej części. Opryski z nawozami należy wykonywać rano lub wieczorem, by słońce nie poparzyło liści lub owoców
Jaki nawóz?
Najbezpieczniejszy w stosowaniu jest nawóz wieloskładnikowy. Dawki nawozu podane są przez producenta na opakowaniu. Zaletą nawozów wieloskładnikowych jest wprowadzenie także tych mikroskładników, o których często się zapomina stosując nawozy jedno lub dwuskładnikowe. Oprócz nawożenia mineralnego warto także stosować nawożenie organiczne, które polepsza strukturę gleby. Przed posadzeniem roślin najlepiej wymieszać glebę z nawozami wieloskładnikowymi i kompostem lub obornikiem. W kolejnych latach glebę zasila się nawozami mineralnymi i organicznymi mieszając je tylko z kilkucentymetrową wierzchnią jej warstwą.