Co to jest sylaba? Co to jest głoska? Nauka głoskowania.

Sylaba, głoska, litera – tego uczą się dzieci w zerówce i pierwszej klasie. Dzięki poprawnemu podziałowi wyrazów na sylaby i głoski, dzieci poprawnie piszą te wyrazy. Co to jest sylaba i głoska? Jak odróżnić sylabę od głoski? O tym poniżej.

Głoska to najmniejszy i niepodzielny dźwięk mowy dający się wyodrębnić słuchem. Głoski dzielimy na:

• samogłoski: a, ą, e, ę, i, u, ó, o, y
• spółgłoski: b, c, cz, d, dz, dź, dż, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, ń, p, r, rz, s, sz, ś, t, w, z, ź, ż.

Jeżeli w wyrazie przed samogłoską występuje “i” to “i” nie oznacza głoski tylko zmiękczenie poprzedzającej ją spółgłoski. Przykład:
nasiona – n-a-si–o-n-a (3 sylaby, 6 głosek, 7 liter
siano – si–a-n-o (2 sylaby, 4 głoski, 5 liter)

Jeżeli w wyrazie przed spółgłoską lub na początku lub na końcu wyrazu występuje “i” to “i” jest liczone jako osobna głoska. Przykład:
oliwa – o-l-i–w-a (3 sylaby, 5 głosek, 5 liter)
szpilka – sz-p-i–l-k-a (2 sylaby, 6 głosek, 7 liter)

Sylaba to część wyrazu utworzona przez samogłoskę lub przez samogłoskę ze spółgłoską (spółgłoskami). W każdej sylabie jest przynajmniej jedna samogłoska. Podział na sylaby wygląda następująco:

A-la, no-ga, bal-kon, kot, cu-kie-rek, o-kno.

Jak wytłumaczyć dziecku w prosty sposób różnice między sylabą a głoską:

Sylaby – wyklaskujemy rączkami, dzielimy wyrazy tak jak je słyszymy (rytmicznie). Ćwiczymy z dzieckiem wyliczanki wylkaskując je np. sia-ła ba-ba mak nie-wie-dzia-ła-jak….., wpa-dła bom-ba do piw-ni-cy na-pi-sa-ła na tab-li-cy….
Głoski – wyliczamy na palcach słyszane dźwięki. Poproś dziecko o wyliczenie najmniejszych części wyrazu, które usłyszy np. w wyrazie szczotka. Wiele z nich powie: sz-cz-o-t-k-a. Wytłumacz, że “sz”, “cz” to są właśnie głoski – mimo że słyszymy to jako jedną literę to taki zlepek dwóch liter to właśnie głoska
Litery – wyliczamy wszystkie znaki, które widzimy w napisanym wyrazie.

Podział na sylaby i głoski. Przykłady:

mucha, mu-cha (2 sylaby), m-u-ch-a (4 głoski)

czapka, cza-pka (2 sylaby), cz-a-p-k-a (5 głosek)

pomidor, po-mi-dor (3 sylaby), p-o-m-i-d-o-r (7 głosek)

szalik, sza-lik (2 sylaby), sz-a-l-i-k (5 głosek)

pies, pies (1 sylaba), p-i-e-s (4 głoski)