Co znaczy skrót PLN? Skróty, oznaczenia, kody walut.
Od połowy lat dziewięćdziesiątych – gdy do Polski wchodziła denominacja złotego czyli zmiana wizerunku i wolumenu waluty (dzielono pieniądze przez 10 000 – np. z 1 000 000 zł powstało 100 zł) popularnymi stały się w kraju skróty walutowe stosowane międzynarodowo. Skróty typu PLN zyskały popularność ze względu na większe zainteresowanie pieniądzem (denominacja to jednak przełomowe, ciekawe zdarzenie, dotykające każdego z nas) oraz emitowane w telewizji spoty wyjaśniające ile to polskich nowych złotych dostane za „Kopernika” (1 000 zł). Dziś stare pieniądze sprzed denominacji można zobaczyć na fotografiach oraz prawdopodobnie w większości domów, których mieszkańcy trzymają je z sentymentu (oczywiście im większa kwota – np. 2 000 000 zł – tym rzadziej można taki nominał spotkać, gdyż właściciel prawdopodobnie wymienił go na 200 zł).
Jednak co znaczą skróty typu PLN, DKK, USD, EUR, XDR, XAU itp. i skąd się biorą? Skróty walutowe są unormowanymi, standaryzowanymi oznaczeniami pieniędzy różnych krajów (np. USD – dolar) a także niektórych metali szlachetnych (np. XAU – złoto) oraz jednostek rozrachunkowych takich jak umowna jednostka monetarna XDR – specjalne prawa ciągnienia (tutaj o XDR). Wszystkie niestandardowe oznaczenia zaczynają się do litery X. Kody walut określone są przez normę ISO 4217 i z wyjątkiem specjalnych oznaczeń rozpoczynających się od litery X ich nazwa rozpoczyna się kodem państwa waluty określonej normą ISO 3166-1 (np. polski złoty to PLN). W kodach walut mamy jeden wyjątek – ponieważ nie ma takiego państwa jak Unia Europejska i norma ISO 3166-1 nie oznacza jej jako państwo ze skrótem EU więc waluta euro powinna być oznaczona XEU albo jakoś podobnie – jednak wyjątkowo jej oznaczenie brzmi EUR.
Skróty – kody walut, metali szlachetnych oraz specjalnych jednostek rozrachunkowych określone są następująco w kolejności skróty, kraje i kontynenty bądź przybliżona lokalizacja (skróty te można znaleźć także w normie ISO 4217 – która w oryginale sporządzona jest w języku angielskim):
AED Dirham – Zjednoczone Emiraty Arabskie
AFN Afghani – Afganistan
ALL Lek – Albania
AMD Dram – Armenia
ANG Gulden – Antyle Holenderskie
AOA Kwanza – Angola
ARS Peso – Argentyna (Ameryka Południowa)
AUD Dolar – Australia (Australia J)
AWG Gulden – Aruba (kolonia Holandii położona nad Wenezuelą)
AZN Nowy Manat – Azerbejdżan
BAM Zamienna Marka – Bośnia I Hercegowina
BBD Dolar – Barbados
BDT Taka – Bangladesz
BGN Lev – Bułgaria
BHD Dinar – Bahrajn
BIF Frank – Burundi (Afryka)
BMD Dolar – Bermudy
BND Dolar – Państwo Brunei Darussalam
BOB Boliviano – Boliwia
BRL Real – Brazylia
BSD Dolar – Bahamy
BTN Ngultrum – Królestwo Bhutanu (Azja – Himalaje)
BWP Pula – Botswana (Afryka)
BYR Rubel – Białoruś (Europa)
BZD Dolar – Belize (Ameryka Środkowa)
CAD Dolar – Kanada (Ameryka Północna)
CDF Frank – Kongo (Afryka)
CHF Frank – Szwajcaria (Europa)
CLP Peso – Chile (Ameryka Południowa)
CNY Yuan – Chiny (Azja)
COP Peso – Kolumbia (Ameryka Południowa)
CRC Colon – Republika Kostaryki (Ameryka Środkowa)
CUC Zamienne Peso – Kuba (Ameryka Środkowa)
CUP Peso – Kuba (Ameryka Środkowa)
CVE Escudo – Republika Zielonego Przylądka (Afryka)
CZK Korona – Republika Czeska (Europa)
DJF Frank – Dżibuti (Afryka)
DKK Korona – Dania (Europa)
DOP Peso – Republika Dominikańska (Ameryka Środkowa)
DZD Dinar – Algeria (Afryka)
EGP Funt – Egipt (Afryka)
ERN Nakfa – Erytrea (Afryka)
ETB Birr – Federalna Demokratyczna Republika Eiopii (Afryka)
EUR Euro – Kraje Wspólnoty Europejskiej (Europa)
FJD Dolar – Wyspy Fidżi (Oceania)
FKP Funt – Wyspy Falklandy (zależne od Wielkiej Brytanii – południowy Atlantyk południowa Ameryka)
GBP Funt – Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii (Europa)
GEL Lari – Gruzja (Azja)
GGP Funt – Wyspa Guernsey (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – Atlantyk, Europa)
GHS Cedi – Ghana (Afryka)
GIP Funt – Gibraltar (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – Europa)
GMD Dalasi – Gambia (Afryka)
GNF Frank – Gwinea (Afryka)
GTQ Quetzal – Gwatemala (Ameryka Środkowa)
GYD Dolar – Gujana (Ameryka Południowa)
HKD Dolar – Hong Kong (Azja)
HNL Lempira – Honduras (Ameryka Środkowa)
HRK Kuna – Chorwacja (Europa)
HTG Gourde – Haiti (Ameryka Środkowa)
HUF Forint – Węgry (Europa)
IDR Rupia – Indonezja (Oceania)
ILS Israel Szekel – Izrael (Azja)
IMP Funt – Wyspa Man (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – wyspa Morza Irlandzkiego)
INR Rupia – Indie (Azja)
IQD Dinar – Irak (Azja)
IRR Rial – Iran (Azja)
ISK Korona – Islandia (Europa)
JEP Funt – Jersey (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – Atlantyk, Europa)
JMD Dolar – Jamajka (Ameryka Środkowa)
JOD Dinar – Jordania (Azja)
JPY Jen – Japonia (Azja)
KES Szyling – Kenia (Afryka)
KGS Som – Kirgistan (Azja)
KHR Riel – Kambodża (Azja)
KMF Frank – Komory (Afryka)
KPW Won – Korea Północna (Azja)
KRW Won – Korea Południowa (Azja)
KWD Dinar – Kuwejt (Azja)
KYD Dolar – Wyspy Kajmany (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – Atlantyk, Ameryka Środkowa)
KZT Tenge – Kazachstan (Azja, Europa)
LAK Kip – Laos (Azja)
LBP Funt – Liban (Azja)
LKR Rupia – Sri Lanka (Azja)
LRD Dolar – Liberia (Afryka)
LSL Loti – Lesotho (Afryka)
LTL Lit – Litwa (Europa)
LVL Łat – Łotwa (Europa)
LYD Dinar – Libia (Afryka)
MAD Dirham – Maroko (Afryka)
MDL Lej – Mołdawia (Europa)
MGA Ariary – Madagaskar (Afryka)
MKD Denar – Macedonia (Europa)
MMK Kyat – Birma (Azja)
MNT Tughrik – Mongolia (Azja)
MOP Pataca – Makau, Makao (specjalny region administracyjny Chin, Azja)
MRO Ouguiya – Mauretania (Afryka)
MUR Rupie – Mauritius (Afryka)
MVR Rupia – Wyspy Malediwy (Azja)
MWK Kwacha – Malawi (Afryka)
MXN Peso – Meksyk (Ameryka Środkowa)
MYR Ringgit – Malezja (Azja)
MZN Metical – Mozambik (Afryka)
NAD Dolar – Namibia (Afryka)
NGN Naira – Nigeria (Afryka)
NIO Cordoba – Nikaragua (Ameryka Środkowa)
NOK Korona – Norwegia (Europa)
NPR Rupia – Nepal (Azja)
NZD Dolar – Nowa Zelandia (Ocenania)
OMR Rial – Oman (Azja)
PAB Balboa – Panama (Ameryka Środkowa)
PEN Sol – Peru (Ameryka Południowa)
PGK Kina – Papua Nowa Gwinea (Oceania)
PHP Peso – Filipiny (Azja)
PKR Rupia – Islamska Republika Pakistanu (Azja)
PLN Złoty – Polska (Europa)
PYG Guarani – Paragwaj (Ameryka Południowa)
QAR Rial – Katar (Azja)
RON Lej – Rumunia (Europa)
RSD Dinar – Serbia (Europa)
RUB Rubel – Rosja (Europa/Azja)
RWF Frank – Rwanda (Afryka)
SAR Rial – Arabia Saudyjska (Azja)
SBD Dolar – Wyspy Salomona (Oceania)
SCR Rupia – Seszele (Afryka)
SDG Funt – Sudan (Afryka)
SEK Korona – Szwecja (Europa)
SGD Dolar – Singapur (Azja)
SHP Funt – Wyspy Świętej Heleny (jurysdykcja Wielkiej Brytanii – Afryka)
SLL Leone – Sierra Leone (Afryka)
SOS Szeling – Somalia (Afryka)
SPL Luigino – Seborga (Europa – nieuznane międzynarodowo księstwo we Włoszech)
SRD Dolar – Surinam (Ameryka Południowa)
STD Dobra – Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (Afryka)
SVC Colon – Salwador (Ameryka Środkowa)
SYP Funt – Syria (Azja)
SZL Lilangeni – Suazi (Afryka)
THB Baht – Tajlandia (Azja)
TJS Somoni – Tadżykistan (Azja)
TMT Manat – Turkmenistan (Azja)
TND Dinar – Tunezja (Afryka)
TOP Pa’anga – Tonga (Oceania)
TRY Lira – Turcja (Azja, Europa)
TTD Dolar – Trynidad i Tobago (Ameryka Środkowa)
TVD Dolar – Tuvalu (Oceania)
TWD Nowy Dolar – Tajwan, Republika Chińska (Azja)
TZS Szyling – Tanzania (Afryka)
UAH Hrywna – Ukraina (Europa)
UGX Szyling – Uganda (Afryka)
USD Dolar – Stany Zjednoczone (Ameryka Północna)
UYU Peso – Urugwaj (Ameryka Południowa)
UZS Som – Uzbekistan (Azja)
VEF Bolivar Fuerte – Wenezuela (Ameryka Południowa)
VND Dong – Wietnam (Azja)
VUV Vatu – Vanuatu (Oceania)
WST Tala – Samoa (Oceania)
XAF Frank CFA – jednostka monetarna niektórych państw Afryki – emitowana przez Bank Państw Afryki Środkowej (BEAC) – kraje korzystające z tej waluty (także z XOF) to np.: Burkina Faso, Benin, Czad, Gabon, Togo, Senegal, Niger, Republika Środkowoafrykańska, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kongo, Kamerun, Gwinea Bissau, Gwinea równikowa, Benin, Mali – banknoty różnią się oznakowaniem w zależności od kraju użytkowania.
XAG Srebro
XAU Złoto
XCD Dolar Wschodniokaraibski – Antigui i Barbuda, Dominika, Grenada, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia i Saint Vincent i Grenadyny (Ameryka Środkowa)
XDR Specjalne Prawa Ciągnienia – międzynarodowa, umowna jednostka monetarna służąca do rozliczeń między państwami
XOF Frank CFA – podobnie jak XAF ale emitowany przez Centralny Bank Państw Afryki Zachodniej (BCEAO)
XPD Platyna
XPF Frank CFP – waluta zależnych od Francji wysp Oceanu Spokojnego Polinezji Francuskiej, Nowej Kaledonii oraz Wallis i Futunie
YER Rial – Jemen (Azja)
ZAR Rand – Republika Południowej Afryki (Afryka)
ZMK Kwacha – Zambia (Afryka)
ZWD Dolar – Zimbabwe (Afryka)